Hz. Peygamber’e peygamberliğin verildiği ve ilk vahyi aldığı Hira Mağarası, Nur Dağı’nda bulunmaktadır. Hz. Muhammed henüz peygamber olmadan önce bu mağarada inzivâya çekiliyor, tefekküre dalıyordu. Yüce Allah onu peygamberliğe hazırlıyor, ona yalnızlığı sevdiriyordu. Allah Resulü (sas) sık sık buraya gelip ibadet ediyordu. Burası son peygamberin vahye muhatap olacağı yerdi. Nur Dağı’ndan indikten sonra evine gitmeden Kâbe’ye gidip tavafta bulunuyordu.
Kırk yaşına geldiğinde Cebrail (as) Alak Suresi’nin ilk ayetlerini indirdi: “Oku, Yaratan Rabbinin adıyla oku. O, insanı alâkdan yarattı. Oku, Rabbin en büyük kerem sahibidir. O, (insana) kalemle (yazmayı) öğretti. İnsana bilmediğini öğretti.” (Alâk, 96/1-5) ayetleri burada indirilmiştir.
Sevgili Peygamberimiz Hira mağarasını daha sonraki zamanlarda da kullanmıştı. Tâif yolculuğu dönüşünde Mekke’ye girebilmek için kimin himayesine gireceğini düşünürken Hira mağarasında beklemişti. Sığınacak bir yer olması ümidiyle Taif’e gitmiş ancak orada beklediğini bulamamıştı. Tekrar Mekke’ye dönmesi de zorlaşmıştı. Çünkü şehre tekrar girebilmek için birinden eman alması gerekiyordu. Mut’im b. Adiy adlı biri ona eman vermiş böylece Mekke’ye girebilmişti.
Mekkeliler arasında, receb ve ramazan gibi senenin belirli aylarında inzivâya çekilen bazı hanîfler bulunuyordu. Hz. Muhammed’in dedesi Abdülmuttalib de zaman zaman Nur dağındaki mağaraya çekilip burada ibadet ederdi.
Nur dağı, diğer dağlardan daha dik ve yüksek olup çıkılması zor çıplak ve kaygan kayalardan meydana gelir. Sivri tepesiyle uzak mesafelerden dahi kolaylıkla farkedilir. Hz. Peygamber’in hayatında çok önemli bir yeri bulunmaktadır.
Bu mekân mağara olarak anılmakla birlikte aslında üst üste yığılan kaya blokları arasında kalmış iki tarafı açık boşluktan ibarettir. Son zamanlarda düşme tehlikesi göz önüne alınarak girişin karşısındaki açıklık taşlarla kapatılmıştır. Sadece üst kısmında küçük bir aralık bırakılmıştır. İçerideki boşluk, bir kişinin başı tavana değmeyecek şekilde ayakta durabileceği kadar yükseklikte olup genişlik ve uzunluk olarak yine bir kişinin yere uzanabileceği kadardır. Tabana yine son zamanlarda beton karo döşenmiştir.
Bu mağara hac ve umre turları kapsamında ziyaret edilmekte, misafirler ilk vahyin alındığı mağara içerisine girilip namaz kılabilmektedir.
