Müzdelife Hac’da Arafat vakfesinin ardından ikinci vakfenin yapıldığı Arafat ve Mina arasında yer alan bir yerdir. Arafat’ta vakfe yapan Hacılar güneş battıktan sonra oradan ayrılıp Müzdelife’ye gelirler. Arefe gününü bayram gününe bağlayan geceyi burada geçirirler.
Hz. Peygamber, Arafat’tan dönünce Müzdelife’de akşam namazı ile yatsı namazını birleştirip kıldırmıştır. Bu yüzden Hacılar da Arafat’tan gelirken akşam namazını yolda kılmayıp Müzdelife’de yatsı namazıyla cem ederek kılarlar. Geceyi Müzdelife’de geçirerek vakfe yapılmış olurlar. Sabah namazı vaktine kadar burada kalıp daha sonra Mina’ya hareket ederler.
İslam tarihi kaynaklarına göre Cahiliye döneminde kendilerini ayrıcalıklı gören Mekkeli müşrikler Arafat’a gitmezlerdi. Harem ehli olduklarını düşündükleri için vakfeyi harem sınırlarında olan Müzdelife’deki Kuzah tepesinde yaparlardı. İslam’da ise Arafat vakfesi Haccın rükünlerindendir ve hacı olmak için orada vakfe yapmak gerekmektedir.
Hz. Peygamber hac yaparken Arafat’ta ümmetinin affı için dua etmiş, bu duayı Müzdelife’de tekrar etmiş ve ardından gülümsemişti. Bunun sebebi kendisine sorulunca yaptığı duanın Allah tarafından kabul edildiğini ve ümmetinin bağışlandığını öğrenen şeytanın nasıl perişan olduğunu gördüğü için gülümsediğini söylemiştir. (el-Müsned, IV, 14-15;)
Müzdelife sözlükte “yaklaşmak; yaklaştırmak” anlamındaki zelf kökünün “iftiâl” kalıbından türemiştir. Hac mevsiminde Arafat’tan inen insanların toplanarak zikir, dua ve vakfe ile Allah’a yaklaşmaları yahut bu mekanın insanları Allah’a yaklaştırmasından dolayı bu isim verilmiştir. Arafat’tan hareketle buraya yaklaşıldığı veya bu yere gelmekle insanların Mina’ya yaklaşmış olmaları sebebiyle de bu ismin verildiği aktarılır. Aynı kökten zülfe kelimesinin “gecenin başlangıcından bir süre” anlamı taşıması ve gecenin ilk zaman diliminde Arafat’tan kalkıp buraya gelinmesinden dolayı bu adın verildiği de söylenir. Dolayısıyla birçok rivayet vardır.
Doğu-batı istikametindeki uzunluğu 4370 metre, toplam alanı 963 hektardır. Müzdelife’nin kuzeyinde Sebîr dağı, güneyde Zâtüsselim, Zûmerah ve Müzdelife dağları olup bu dağların içe bakan yüzleri Müzdelife’ye dahildir. Günümüzde bu sınırlar işaret levhalarıyla belirlenmiştir.
Hz. İbrâhim’in dinini tahrif eden Câhiliye Arapları kendi anlayışlarına uygun bir biçimde hac ibadetini yapıyorlardı. Bunlardan Kâbe’yi tavaf etmek, Arafat ve Müzdelife’de vakfeye durmak, kurban kesmek gibi âdetleri sürdürüyorlardı. Dolayısıyla hac cahiliye döneminde de bilinen bir ibadetti ancak İslam onu aslına uygun haline getirdi.
